Geyve de tehdit altında!

Türkiye’de ilk defa 2012 yılında İstanbul’da daha sonra ise 2016 yılında Antalya’da tespit edilen Turunçgil Uzun Antenli Böceği Sakarya’da ise 2019 yılından itibaren görülmeye başlandı. Anavatanı Çin olan böcek ilk etapta Arifiye, Sapanca ilçelerinde gözlenirken daha sonra Geyve ve Karasu ilçelerinde de gözüktü. Sakarya Tarım İl Müdürlüğü Turunçgil Uzun Antenli Böceği’nin görüldüğü ilçelerde mücadele başlattı. Ancak etkin bir mücadele yapılmaması nedeniyle böceğin yayılmasının önüne geçilemedi.

Ülke genelinde olduğu gibi Sakarya’da büyük tehlike yaşatan böcek, ormanlar başta olmak üzere meyve ve fındık ağaçlarını tehdit ediyor. Ağaç kabuğuna yumurtalarını bırakan Turunçgil Uzun Antenli Böceği’nin yumurtaları larvaya dönüşüp, ağaç içerisinde gelişiyor. Ağacın içinde tüneller açarak, ilerleyen bu böceğin yetişkinleri de dışarı çıkmak için ağaçta kurşun izine benzer delikler açıyor. Yayıldığı her yerde önce dalları kurutan böcek ağaçların kurumasına ve son olarak devrilmesine neden oluyor. Arifiye’de bazı fındık ağaçları yerinden sökülerek imha edilirken, böcekle mücadele için ağaçların kesinlikle imha edilmesi gerektiği uzmanlar tarafından söyleniyor.

Turunçgil Uzun Antenli Böceği’nin son olarak Antalya’da bir ağacı devirdi. Geçen Eylül ayında Antalya Muratpaşa ilçesi tarihi Kaleiçi’nde yer alan Kılınçaslan Mahallesi Seferoğlu Sokak’ta bulunan Sultan Alaaddin Camisi’nin yanındaki 10 metre yüksekliğindeki çınar ağacı, gövdesinden bölündü. Devrilen araç park halindeki bir otomobilin üzerine yığıldı. Muratpaşa ilçesindeki bazı ağaçlarda küçük delikleri fark eden vatandaşlar, ağaçların kurşunlandığını düşünüp, Muratpaşa Belediyesi’ne başvuru yapmıştı. İnceleme sonucunda deliklerin kurşun olmadığı anlaşılmış, bir tür zararlı olan turunçgil uzun antenli böceğinin ağaçlara zarar verdiği belirlenmişti.

Öte yandan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Kozoğlu, Turunçgil Uzun Antenli Böceği için Tarım İl Müdürlükleri ile Ziraat Odalarını uyardı. Kozoğlu, “Bu böcek son derecede zararlı ve fındığın dalını bile kurutuyor. Eğer bu böcek yayılırsa çok kötü olur ki zararı külleme hastalığından daha kötü sonuçlar doğurur. Şu an mücadelesi için örnek uygulamaları yapılıyor. Küllenme ise önceden sürgünde başlardı, yaprakta olurdu ama şu an meyvede de var. Bu da ne demek oluyor fındık içini dolduramayabilir, dökülmeler olabilir. İklim koşulları da değişti artık ve hastalığın en fazla sevdiği ortam meydana geldi nemli ve sıcak ortam” dedi.

Böcek özellikle fındık, elma, armut, kiraz, akçaağaç, kızılağaç, huş ağacı, gürgen, kayın, çınar, dağ muşmulası, kavak, söğüt, karaağaç türleri ve atkestanesi en önemli konukçuları arasında olduğu kaydedildi. Ani Meşe ölümü, Çam Çıralı Kanser Hastalığı, Turunçgil Uzun Antenli Böceği ve Kestane Gal Arısı Mücadelesi ile ilgili olarak 17 Haziran 2014 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelikle resmi olarak çalışma başlatıldı. Yine 01 Haziran 2023 tarih itibariyle Turunçgil Uzun Antenli Böceği’nin zararlarıyla ilgili olarak çiftçi bilgilendirilmesi için broşür hazırlandı.

2012 YILINDA TESPİT EDİLDİ
Turunçgil uzun antenli böceği, anavatanı Çin olan bir böcek türdür. Türkiye’de ilk defa 2012 yılında İstanbul’da, 2016 yılında ise Antalya’da tespit edildi. Böcek, özellikle Çin ve Hollanda’dan gelen çiçek ve bitkilerde yumurta halinde geldiği tahmin ediliyor. Ağaç kabuğuna bırakılan yumurtalar daha sonra larvaya dönüşüp, ağaç içerisinde gelişiyor. Ağacın içinde tüneller açarak, ilerleyen bu böceğin yetişkinleri de dışarı çıkmak için ağaçta kurşun izine benzer delikler açıyor.

Hüseyin Cumalı (halk54.com)